Коммерциялық банктердің шығыстары

Ком-қ банктердің шығыстарын нысанына ж/е есепке алу тәсіліне қарай жіктеуге болады. Нысанына қарай: *пайыздық шығыстар, *пайызсыз шығыстар; *басқа да шығыстар. Пайыздық шығ.- клиенттердің талап ету ж/е мерзімді депозиттері, басқа банктердің депозиттері бойынша, басқа да банктерден сатып алынған несиелік ресурстар үшін, сондай-ақ шығарған бағалы қағаздары бойынша төленген пайыздардан құралады. Пайызсыз шығ.- жалпы банктің операциондық шығыстары мен басқару аппаратын ұстау шығындары жатады. Басқа да шығыстар – банктік операциялардың өзіндік құнына жататын резервті құру, салық төлеу шығыстарын, бағалы қағаздар нарығында, валюталық нарықта алып сатарлық операцияларды жүзеге асыруға, банктің мүлкін сатуға және т.б. байланысты болатын зияндарды сипаттайды. Есепке алу тәсіліне қарай шығ.: *банктің операциондық және түрлі шығ. – банк төлейтін салықтарының бір бөлігі, тартқан қаражаттар бойынша төленген пайыздар, негізгі құралдардың амортизациясы, арзан бағалы тез тозатын заттардың, жарнама, есептесу орталықтарының, пошта және телеграф қызметтері үшін төлемдер, оқытуға төлемдер, бланктер, ақпарат тасымалдаушылар, орайтын материалдар үшін шығыстар ж/е капиталдық емес сипаттағы басқа да шығ. *басқару аппаратын ұстау шығ.-жалақы, сыйлықақы, ынталандыру ақысы, ғимаратты, құрал-жабдықтарды ж/е жеңіл машиналарды ұстау, күзет үшін шығ. Іс-сапар ж/е кеңсе заттары үшін шығ.(пайызсыз шығ.) *банк төлейтін айыппұлдар, өсімақылар ж/е т.б.шығ.

3.Инвестицияның белсенділігін және тиімділігін бағалайтын көрсеткіштер төмендегілер:

· таза табыс

· таза дисконтталған табыс

· табыс индексі

· ішкі табыстылық нормасы

Таза табыс дегеніміз инвестициялық жобаны жүзеге асыру ағымдағы кіріс (қаржы ағымы) және төлемдер (қаржы шығысы) арасындағы айырмадан құралатын қаржы мөлшері.

Кәсіпорынның төлемдері күрделі және ағымдағы шығындар болып бөлінеді. Күрделі шығындарға жататындары бұл өндірістік қуат және өнім шығаруға бағытталған төлемдер. Күрделі капиталға инвестиция бір мезгілде жобаны жүзеге асыру барысында жұмсалады яғни нолдік мерзімде

Инвестициялық жобаны таза табысын анықтау жолы

Дисконтталған таза табыс (ДТТ)

Инвестициялық жобаларды бағалауда дисконтталған таза табысты қолданудың себебі инвестордың жобаны жүзеге асыру үшін инвестициялық қаржылдан алынатын ағымдағы таза табыс пен келешек әртүрлі уақыт мерзімінде алынатын таза табыстың айырмашылығында. Басқа сөзбен айтқанда инвестордың салымынан алынатын табыс тиісті түзетулер талап етеді, оған себеп салынған ақша қаржысы “қатып қалуына ” байланысты басқа салаларда пайдаланылмаған жоғалтуларға жол беріледі. Осы жағдайды тиісті түзетулер арқылы орнына келтіруге болады.

Дисконттау нормасы - орташа пайда нормасына тең мөлшерде алынады.

Ал инвестиция салушыға дисконттау нормасы банкідегі декорит пайызынан немесе банкілер арасындағы несие пайызынан кем болмауы керек.

Табыс индексі жоба бойынша ағымдағы табыс күрделі салымға жасалған инвестицияны жаба алама, жоқ па соны анықтау үшін қолданылады.

Жоба тиімді болу үшін табыс индексі 1-ден артық болуы керек яғни дисконтта алған таза табыс сомасы дисконтталған инвестиция сомасынан артық болуы керек.

Табыстылықтың ішкі нормасы дегеніміз дисконттау нормасының жобаны жүзеге асыру барысында дисконтталған инвестицияға тең көрсеткіш.

Ішкі табыс нормасы жобадан алынатын ең жоғарғы қайтарымды сипаттайды яғни салынған инвестициядан алынатын пайда нормасын белгілейді.

Ішкі табыс нормасы төмендегі ақша қаражатының инвестицияға салынатын мөлшерінен кем болмайды: несиенің пайыздық ставкасы, шығарылған – эмитенттерге акциялардың девиденттерінен

Жоғарыда келтірілген көрсеткіштерімен қатар: зиянсыздық нүкте, пайда нормасы, инвестиция салынған капиталдың қайтарымы, шығындардың интегралдық тиімділігін анықтау маңызды мәселе.

Бұл көрсеткіштерді пайдалану қойылған мақсаттарға және нақты жобаға байланысты.

Жоғарыда көрсеткіштер кешенді түрде пайдаланылса қатеге жол берілмейді.

3.Инвестициялық жобаның таза дисконтталған табысы (құны)

Билет