АҢДАТПА
Бұл дипломдық жобада радиотолқындардың таралуына жеке тоқталып радиолокациялық станциялардың құрылымдық сұлбаларын таңдап олраға жеке – жеке талдау жасалынды. Сонымен қатар. радиолокацияда қолданылатын модуляция түрлеріне қысқаша тоқталып, System View бағдарламасында үлгі құрылды. Жобаның басты мақсаты – радиолокацияны жан – жақты талдап, толқын ұзындығының қашықтыққа қаншалықты тәуелділігін анықтау.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде жұмыс орнындағы жұмысшыларды өрттен сақтанудыдың жолдарын көрсеттім және өрттін сақтануды есептедім
Дипломдық жобаның экономикалық бөлігінде жобаның экономикалық негіздемесі берілген, ғылыми – зерттеу жумыстарын орындау шығындары есептелген және бизнес – жоспар жасалған.
АННОТАЦИЯ
В данном дипломном
ABSTRACT
Мазмұны
Кіріспе
1. Радиотолқындардың таралуына жалпы шолу
1.1 Радиолокация дегеніміз не?
1.2 Ионососфера және Жер
Есепті саралу және оны нысандыру
1.4 Радиолокациялық станциялардың құрылымдық сұлбаларын таңдау және талдау.
1.5 Жұмыстың қойылымы
2. Радиолокацияда қолданылатын модуляция түрлеріне қысқаша сипаттама
2.1 Квадраттық амплитудалық модуляция
3. Радиолокациялық станцияның тактика-техникалық сипаттамаларын түсіндіру, таңдау және есептеу.
3.1 РСС жалпыланған құрылымдық сұлбасының сипаттамасы
3.2 РСС жүйелік параметрлерін есептеу
3.3 Алдын – ала белгілі сигналдың импульстар санын анықтау
3.4 Қашықтықты максималды айқындау.
Кіріспе
Металлдық объекттерден радиотолқындардың шағылысуын алғаш рет Попов зерттеп шыққан еді. Бірінші радилокациялық жүйені біздің заманымыздың 30шы жылдары құрастырған.Ең алғашқы радиолкациялық идеяны Ленинградтық электрофизикалық иниститутта 1932 жылы П.К. Ощепков ойлап тапқан.Содан соң импульстік сәулелену идеясын жалғастырған.
1934 жылы 16қаңтарда Ленинградтық физика - техникалық институтта (ЛФТИ) академика А. Ф. Иоффе жиналыс құрып, ПВО РККА жұмысшыларына 10 биіктік қашықтығындағы ұшатын 50 кмдейінгі кез келген уақытта,кез келген ауа райылық қолайсыздықта ұшуын қамтамасыз ететін ұшақтарды жасауға тапсырма берді.Жұмыс кезінде көптеген топтар құрылды. 1934 жылдың жазында энтузиастар топтары, Б. К. Шембель, В.В. Цимбалин және П. К. Ощепков,тәжірибелік құрылымды көрсетті.1938 жылы прокет қаржыландырылып,импульсты радиолокатордың макеті салынды, 50 км ұзақтыққа ұшатын, 1,5 км мақсатында жасаынған болатын. Макеттің құрастырушылары Ю, Б, Кобзарев, П, А, Погорелко және Н, Я, Чернецов 1941 жылы радиолокациялық техникасы үшін КСРОның Мемлекеттік сыйлығына ұсынылды. РУС- 2 станциясы 1940 жылдың жазында ПВО қаруландырымен аналогтарды өз әлеміне техникалық сипаттамамен шығарды, ол Ұлы Отан соғысында жақсы қызмет атқарды,Москва авиациясы үшін жақсы қызмет атқарды.Соғыстан кейін радиолокационды техника жаңа сфераға,яғни халықтық қолданыс мақсатарындада шығарыла бастады. Радиолокационды станциялар планетаның Күн системасында және бәздің жерімізде, орбиталық спутниктердің параметрлері анықталып және түнерген бұлттарды жиналып қалуынан сақтады.Соңғы он жылдықта радиолокационды техника өзгеріске ұшырады.
Радиолокацияны үлкейту талпынысы алыстығы келтірілген техникалардан басқа көптеген облыстар, дәуір «гигантоманиясын» бастан өткізді. Аса зор бұрылатын платформаларда бекіген барлық үлкен мөлшерлердің барлық көп қуатты магнетрондар, антенналар жасалды. Қуаты РССға жетті 10 және көп мегаватт импульстер болды. Құруы көп қуатты хабарлағыштар енді: резонаторлар және толқынсуларды үлкен электромагнитті полялы күшпен ұстап отырады.
Осылар пайда болды және РСС жоғарыконцентринттер шығарудың биологиялық қауіп-қатері: адамдарда тұратын қан жасаушасы жүйелерінің, қабынған лимфалық түйіндердің кәсіби ауруларында РСС байқалды. Уақыт СВЧ энергиясында ағынынның шекті тығыздықтағы нормалары пайда болды, адам жұмыс үшін қысқа мерзім қойылды(10 мВт/см^2дейін).
Жаңа талапты, РСС шығарылуы, радиолокацияға жаңа техникалар қосты, жаңа қағидаларға әзірлеуі келтірді. Қазіргі РСС импульс осы уақыттағы станциямен жіберетін өзі типті күрделі алгоритм бойынша бақыланатын мақсат туралы қосымша мәліметтердің дәлдіктерді және қаталы үлкен мүмкіндік беретін кодтары берілді (өте таралған кодпен жазған сигнал Баркер ұсынды). Қуатты мегаваттық хабарлағыштардың транзисторлардан және есептеуіш техникалардың пайда болуы ескіріп қалды. Олардың ауысымына ЭЕМ арқылы біріккен РСС орташа қуаттарының күрделі жүйелер келді. Ақпараттық технологиялар енгізу арқасында РСС бірнешесі ықтималдық автоматты жұмыс бола бастады. Радиолокациялық кешендер тұрақты мінсіздікке жетті, жаңа қолдану салалары табылды. Бірақ зерттелмеген массаларда бар, сондықтан ғылымдар бұл облысты қызықты физикаларға, математикаларға, радиоинженерлерге тапсырды; бұдан соңда,маңызды ғылыми жұмыстардың және іздеулердің объекттері болады.
Радиотолқындардың таралуына жалпы шолу
Радиотолқындардың таралуы Радио және телехабарларда, радиобайланыста, радиолокация мен радионавигацияда қолданылатын электромагниттік толқындарды радиотолқындар деп атайды. Радиотолқындарды төмендегі 1.1 кестеде көрсетілгендей бірнеше диапазондарға бөледі.
1.1 кесте – Радиотолқындардың диапазондары
| Толқындардың аталуы | Толқын ұзындықтарының диапазоны, 
|
| Аса ұзын толқын |  > 10000
|
| Ұзын толқын | 10000 ÷ 1000 |
| Орташа толқын | 1000 ÷ 100 |
| Қысқа толқын | 100 ÷ 10 |
| Ультрақысқа толқындар: метрлік | 10 ÷ 1 |
| Ультрақысқа толқындар: дециметрлік | 1 ÷ 0,1 |
Толқын ұзындықтары әр түрлі диапазондарда қолданылатын антенна түрлерінің ерекшелігі бар. Радиохабарларды тарататын ұзын, орташа, қысқа толқындарды вертикаль бағытталған өткізгіш вибраторлар шығарады. Қабылдау қашықтығын арттыру мақсатында антенналарды мүмкін болғанынша биік орнатуға тырысады. Радиолокация, ғарыштық радиобайланыс және телехабарлар үшін ультрақысқа толқындарды пайдаланады. Ұзындығы жарты толқын ұзындығына тең вибратор немесе бірнеше осындай вибраторлардан құралған антенна бағытталған метрлік электромагниттік сәуле шығарады. Сантиметрлік және дециметрлік диапазондағы радиосәулелерін шығару үшін параболалық шағылдырғыштар қолданылады.
