Тұтыныстар және оның экономиканың дамуындағы рөлі

Экономика ұғымы

Экономика термині екі мың жылдан уақыт бұрын пайда болған.Ол гректің “ОЙКОС “-үй, шаруашылық және “НОМОС”-заң деген сөздерінен құралған.”Экономия”терминін ең алғаш рет КСЕНОФОНТ үй шарушылығын жүргізудің саналы ережелерін қарастыратын өзінің шығармаларының атауы ретінде енгізген.

ЭКОНОМИКАНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Адам,оның қажеттілігі мен мүддесі,қоғамдық,табиғаттық,материалдық обьектілері мен субьектілері және басқа ресустарға қатынасы болып табылады.Жалпы экономикалық теория шаруашылық қызметінің түрлерін,принциптерін,ережелерін,ресурстарды қолданудың тиімді бағыттарын жасайды.Сондай-ақ өндіруші мен тұтынушылардың және экономикалық мүдделері негізінде экономикалық мінез-құлқының логикасын,олардың қажеттілігін қалыптастырады.

2)Экономикалық теория пәні және зерттеу әдістері.Микро жәнә макроэкономика пәндерінің ерекшеліктері.

Эк.лық теор.ң зерттеп тану объектісіне нарықтың қызмет ету механизмі мен нарықта және оның сегменттерінде бар болатын жетілген және жетілмеген бәсеке, жеке шаруашылық салалардың монополиялану дәрежесі, бағалық және бағалық емес бәсекенің формалары мен әдістері, нарық қатынастарын реформалаудың бағыттары мен тәсілдері және т.б. жатады.Эк.лық теор.ң зерттеу мәселесіне қарай келесідей екі бөлімі болады.МИКРОЭКОНОМИКА бір фирманың қызмет ету процесі.Мұнда жеке тауарлардың бағасы, бағаның құрылуы, еңбекке ынталандыру жағдайлары талданады.МАКРОЭКОНОМИКА микропорциялардың негізінде қалыптасатын ұлттық экономикалық жүйенің қызмет әрекеттерін зерттейді.Мұның зерттеу объектісіне ұлттық өнім,бағаның жалпы дәрежесі, инфляция, жұмыспен қамту жатады.

Эк.лық теор.ның пайда болуы дамуының басты кезеңдері

ЭК.ЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР

Кез келген эк.лық жүйе қоғамдық өндіріс дамуының қандай да бір деңгейін қарастырады, сондықтан әдетте ол екі аспектіде сипатталады:техника-технологиялық «адам -табиғат»қатынасиарын бейнелейді, яғни «өндіргіш күштер»категориясымен бейнелетін қатынастарды қамтитын.Құрылымы бойынша өндірістік қатынастар ұйымдық экономикалық және әлеуметтік экономикалық деп бөлінеді.Ұйымдық эк.лық қатынастар адамдар арасында қоғамдық енбекті ұйымдастыруға қатысты қалыптасады.

ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАТЕГОРИЯЛАР

Абстракциялық ойлау процесінде эк.лық каптегориялар (тауар,рынок, ақша, капитал, пайда)Қалыптасады.Эк.лық категория-алық ұғым және адамдар арасындағы әлеуметтік экономикалық қайсі бір қатынастарды көрсетеді.Ақша - тауардың жалпы эквивалентінің тиянақталған түрі, құнның эквиваленттік формасы мен тұтыну құны біте қайнасқан ерекше тауар.Яғни тауар өндіру мен оны айырбастау үрдісінде басқа тауарлардан бөлініп шыққан ерекше тауар, оның айрықша қызметі -барлық тауарларға ортақ балама рөлін.Жалақы еңбектің бағасы.

Нарық -қазіргі қоғамдық шаруашылықтың механизмінің негізгі элементі,тауар-ақша қатынастарының саласы,еркін сату,сатып алу принциптеріне негізделген қоғамдық форманың ерекше тәсілі.

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ ӘДІСІ

Әдіс іргелі негіздерге сүйенеді:процестер мен құбылыстар үздіксіз қозғалыста,дамуда және өзара байланысты біріне бірі тәуелді болады;бір сапалық тұрғыдан басқа сапаға көшеді;қарамақарсылықтың бірлігі мен күресі;ескіні жоққа шығарып жаңаны қабылдау;жайдан күрделіге қарай,төменгі формадан жоғарғы формаға қарай дамиды және т.б.

Эк.лық теор.ң зерттеу мәселесіне қарай келесідей екі бөлімі болады.МИКРОЭКОНОМИКА бір фирманың қызмет ету процесі.Мұнда жеке тауарлардың бағасы, бағаның құрылуы, еңбекке ынталандыру жағдайлары талданады.МАКРОЭКОНОМИКА микропорциялардың негізінде қалыптасатын ұлттық экономикалық жүйенің қызмет әрекеттерін зерттейді.Мұның зерттеу объектісіне ұлттық өнім,бағаның жалпы дәрежесі, инфляция, жұмыспен қамту жатады

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ

Ол адамдардың тіршілік игіліктерін өндіру процессінде қалыптасатын қоғамдық қарым- қатынастарын, өндірістің қоғамдық құрылысын,құрамын, оны дамытудың экономикалық жолдарымен әдістерін және т.б. Қоғамдық-экономикалық,экономикалық, экономикалық-әлеуметтік,экономикалық-саяси құбылыстарды зерттейді және оқытады.Позитивті экономика-экономикалық саясаттағы,экономикалық шарттардағы өзгерістерді өндіріс, сауда-саттық,баға сияқты факторлардың өзгеруі.Нормативті экономика-нақты экономикалық шарттардың,экономикалық саясаттың жақсы не жаман екендігі туралы қорытынды.Н.Э. болжам түрінде емес,бұйрық түрінде болады.

Тұтыныстар және оның экономиканың дамуындағы рөлі

Тұтыныс қандайда бір нәрсеге мұқтаждық. Ол экономикалық және экономикалық емес деп бөлуге болады.ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТҰТЫНЫС бұл қандай да игіліктер мен қызметтерді тұтыну жолымен қанағаттандырылатын тұтыныстар.ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЕМЕС ТҰТЫНЫСТАР бұл жақын адамдарды, отанды, табиғатты сүюге,достыққа,қарым қатынасқа және т.б. деген қажеттілік.