Әлеуметтік ілім теориясын Д.Роттер қоршаған ортаны зерттеу арқылы басқа адамдармен қарым-қатынас түрлерінің әлеуметтік әсерін қабылдаудың нәтижесі деп түсіндіріледі. Бұл теория-әлеуметтік үйрену, адамның мінез құлқын, тұрмыс қызметін әлеуметтік ортада қабылдауға негізделген. Ол көбінесе адам сұранысына байланысты, ортамен қарым-қатынас жасау арқылы қалыптасады. Бұл теория кейде «жеке тұлғаның теориясы» деп аталады. Осы арқылы жаңа конструктивті ойлар қалыптасады
| әлеуметтік-когнитивтік бағыт Альберт Бандура: Джулиан Роттер: Әлеуметтік үйрету теориясы | Басты түсінік – қоршаған ортаға тиісті қылық-әрекеттік реакциялар мен факторлардың өзара әрекетестігі – динамикалық процесс. Негізгі теоретикалық концепция – бақылау арқылы модельдеу немесе үйрету. Өзін-өзі түзету концепциясы. 4 маңызды ауыспалы алға қойылады: қылық-әрекет потенциалы, күту, бекітудің құндылығы, психологиялық жағдай. Қажеттілік потенциалы – іскерлік еркіндігінің функциясы мен қажеттілік құндылықтары болып табылады. Негізгі конструкт – басқару локусы (адамдардың өз өміріндегі бекітуледі қандай деңгейде басқаратыны туралы жалпыланған күтім). | Бандура теориясы өте жақсы эмпирикалық тестіленген, оның үлесінде көптеген фактілер бар. Үйретудің түсіндірілуі әлеуметтік-когнитивті факторларының көмегімен жүретіні дәстүрлі бихевиоризм планкасынан шығады. Адам қылық-әрекетін ұйымдастыру үшін үнемді және бірізді құрылымды көрсетеді. |
Тақырып. Тұлғаның психологиялық теорияларындағы когнитивті бағыт: Д.Келли
Жоспар:
1.Джордж Келли: тұлғаның когнитивті теориясы
Джордж Келли, практикалық клиникалық психолог, алғашқылардың бірі болып негізгі ретінде когнитивті процестер атап өтті personology адам жұмыс істеуін сызық. Оның теориялық жүйесіне сәйкес, жеке конструкциялық психология ретінде белгілі, мәнi бойынша адам - түсіну түсіндіруге, болжау ұмтылатын ғалымдар, зерттеушілер, және тиімді мақсатында өзінің жеке тәжірибесі әлем бақылау онымен өзара іс-қимыл. Зерттеуші ретінде адамның Бұл көзқарас Келли теориялық конструкциялық негізі, сондай-ақ қазіргі заманғы танымдық болып табылады тұлғалық психология бағдарлау.
Келли қарап емес, оның бір сенімдегі психологтар шақырды пассивті организмдердің сияқты пәндер, реактивті сыртқы ынталандыру. Ол субъектілері ғалымдар ретінде өзін естеріне салды, Өткен тәжірибесі мен болашағы құрылыс туралы жорамалдар негізінде қорытынды жасауға. Оның негізгі бағытта өте ерекше және әр түрлі жеке теориясы, Америка Құрама Штаттарында сол уақытта қалыптасқан психологиялық ойлау, жылы қалай халқының зерттеу қызығушылық көп заманғы толқын себебі болды тану және олардың әлем туралы ақпаратты өңдейді. Көрнекті Walter Michel, танымдық психолог, ашушы ретінде Келли құрмет берді жеке тұлғаның танымдық аспектілері. қандай... мені таң бар дәлдігі ол психология келесі екі-ден астам әзірледі жолдарын алдын ала білген онжылдық. Шын мәнінде, барлық осы Джордж Келли 1950 жылы деді,... және көптеген жылдар бойы алда Quot пайғамбарлық алғышарты психологиясын 1970 дәлелдеді;. Бұл тарауда біз жеке конструкциялары Келли теориясы қарап жеке танымдық көзқарас суреттейди
Когнитивті психология
Когнитивтiк психология қалай ақыл жұмыс iстейтiнiн талдап, және адамгершiлiк мiнез-құлықтың әр түрлiлiгін және күрделiлiгiн бағалауға мүмкiндiк бередi. Алғашқы когнитивтік психолог Джордж Келли біздің тәжірибемізді интеллектуалды ұғынуды маңызыдық ретінде көрсетті. Адамдар өз өмірі туралы ерте индивидуалды даму этапында мағына құрастырады, кейінірек олар өзін өзгертудің және өзінің әлемге қатынасын өзгертуге болатын көптеген тәсілдердің бар екендігін жиі түсіне, саналай бермейді. Егер біз аздап еркіндік беретін болсақ, біз ойлағандай емес, нақтылық соншалық өзгермйтін болып табылмайды. Адамдар нақтылықты қайта өңдей алады. Келлидің айтуы бойынша адам ылғы өзгеру процесіне, яғни, өзін өзгертуге қатысса, барлық мәселелердің тамыры шешіледі. Келли осының негізінде әрекет теориясын,яғни, тұлғалық өсуге жеткізетін өзгеру мақсатын құратын теорияны жасады.
Когнитивті теория гуманистікке жақын, бірақта кейбір маңызды айырмашылықтарды ажыратуға болады. Когнитивті теорияның негізін салушы американдық психологы Дж. Келли. Оның ойынша, адам өмірде қазір не болғанын және келешекте не болатынын білгісі келеді.
Когнитивті жеке теория интелектуалды процесіне адамның мінез-құлқына ерекше көңіл аударады.
Басты түсінік «конструкт» (ағыл. consturkt- құру,салу). Бұл түсінік өзін қосқанда барлық танымал танып білетін процестер. Конструктінің арқасында адамда тек әлемді ғана мойындайды. Сонымен бірге қарым-қатынас орнатылады. Осы қарым-қатынастағы конструктілері тұлға конструкті болып табылады. Конструкт- бұл өзгеше жіктелінетін үлгі біздің басқа адамдарды және өзімізді қабылдау.
Келлидің ойынша біздің әрқайсымыз болжам орнатып, оны тексеруге, бір сөзбен айтқанда мәселені шеше алуымыз қажет. Тұлға шек қойылған еркіне ие болады. Конструктивті жүйе адамда құралған өмірдің аз уақытында өзіне танымал шектер қойған.
