Жарақаттың себептерін талдау әдістері. Өндірістегі жазатайым оқиғалардың себептерін талдау, оларды жою және алдын - алу бойынша шаралар әзірлеу мақсатында жүзеге асырлады. Бұл үшін монографиялық, топографиялық, статистикалық және экономикалық әдістер қолданылады.
Өндірістегі жазатайым оқиғалардың себептерін дәл және жан-жақты түсіну үшін монографиялық әдісті қолданады.
Жазатайым оқиғалардың көптеген бөлігі қауіпті болмағандықтан оларға құжат толтырылмайды. Сонымен қатар барлық жазатайым оқиғалар, қауіпті жағдайлар, сонымен қатар адамға зардап келтірмейтін жарақаттар талдау жасау үшін статистикалық мәліметтер алуға мүмкіндік береді.
Статистикалық әдістің бір түрі жарақаттар тобын зерттеу әдісі болып табылады.
Осы әдіске сәйкес жазатайым оқиғалар белгілері бойынша жеке топтарға бөлінеді: жарақат алған уақыты, зардап шеккен мамандар мен біліктіліктері, жұмыстың түрі, жасы және т.б. Ең маңызды белгілерін сәйкестендірудің бірі алдын - алу шараларының әзірлеу белгілері.
Жазатайым оқиғалардың қауіпті нүктелерін анықтау және жоғарғы жылдамдығын сипаттау үшін топографиялық әдіс қызмет етеді. Қауіпті кеңістіктегі өндірістің (басқару аймағы) апат болған жердің шартты белгісі, сабаптері мен зақымдалған дене жарақаттары статистика бойыша жинақталады. Осы кеңістіктің қауіптілік дәрежесі жазатайым оқиғалардың жиілігі бойынша, сондай-ақ олардың дәрежесімен бағаланады.
Жарақаттанудың экономикалық талдау әдісі жазатайым оқиғалардың апаттық жағдайларын алдын алу жөніндегі іс-шараларының әлеуметтік-экономикалық тиімділігін бағалау, олардан келген шығындардың залалын анықтау болып табылады.
Өндірістегі жазатайым оқиғалардың адам өміріне төндірген қауіптері қоғамға орны толмас залал әкелуде. Осы өндірістегі материалдық салдары жан - жақты болып есептеледі. Өндірістегі жазатайым оқиғаларды Н - 1 б. 17 актісі бойынша келесідей көлемде қарастырады.
- жұмысқа жарамсыздық күндерінің саны;
- еңбек демалысына төленетін төлем;
- зақымданған құрылғылар мен құралдардың, материалдар және қираған ғимараттар мен құрылымдардың құны.
Жазатайым оқиғаларға негізінен тікелей әсер ететін көлемді адам шығынының тізімі жатады. Шындығына келгенде бұл шығындар маңызды болып табылады.
Сурет – Мұнай және газ өнеркәсібі нысандарындағы апаттар мен өлімге әкелетін жарақаттардың 2011-2014 жылдар аралығындағы көрсеткіштері
«КазТрансОйл» АҚ 2011-2013 жж. аралығында жарақат алу нәтижесі (адам саны бойынша).
Бұл жерде электрден жарақаттануды айта кететін болсақ, ол ағзаға электр тоғынан зақым келуі. Электрлік жарақаттану бір жерде және жалпы (күйіктер) болады. Қысқа тұйықталу нәтижесінде дененің бір бөлігіне тоқтың әсерінен бір жерде электрден жарақаттану болады. Жалпы электрлік жарақаттану электр тоғының ағза арқылы өтіп, тікелей әсер етуінен пайда болады. Жалпы зақымға ұшырауда бұлшық еттер тамырларының тартылуы, жүрек қызметінің нашарлауы, тыныс алу жолдарының бұзылуы байқалады.
