Тэорыі паходжання беларусаў і тэрміна «Белая Русь».

У 9-13 стст на нашай тэрыторыі сложилісь умовы для зараджэння дзярж-венности:

-унутраныя (падзел працы,узнікненне гарадоў,маёмаснае расслаенне, існаванне класаў,необх падтрыманні парадку ўсярэдзіне краін),-знешнія(необх абароны терр ад знешняга ворага).

Першай дзярж адукацыяй з'яўляецца Полацкае княства.Полацкая зямля знаходзілася на терр сяўба Белорусии у землях крывічаў,уключала ў сябе сучасную Виц вобл., поўнач Менскай.На сяўбу-зап валодання полацкіх князёў даходзілі да Рыжскага заліва.Зручнае размяшчэнне на водных шляхах спрыяла культ. і экономич.развіццю княства. Упершыню сталіца княства-горад Полацак згадваецца ў 862г у "Аповесці часовых гадоў".У гэты час Кіеў і Ноўгарад супернічалі сябар з сябрам за аб'яднанне вост-слаўшы земляў.У гэтым суперніцтве Полацку адводзілася важная роля.У канцы 10 ва ў Полацку правіл князь Рагвалод.Сын Рагнеды і Ўладзіміра-Ізяслаў пераняў пасад.Яго сын Брячеслав Ізяслававіч працягнуў пашырэнне терр княствы.Наступны князь-Усяслаў Чарадзей.Пры ім кіраванні княства дасягнула піка развіцця.Пасля смерці Чарадзея Полацкае княства было падзелена паміж 6-ю яго сынамі(раздробненасць).У XII у з'яўляюцца Мін,Вит,Друцкае княства і інш.У 1119 г Манамах захапіў Менск,паланіў князя Глеба,дзе ён памёр.У 1129г кіеўскі князь Мсціслаў захапіў за непаслушэнства 3-х князёў Усяславічаў і вывёз у Візантыю,дзе яны служылі ў визант войску.У 1132г яны вярнуліся. Спасылка спрыяла наладжванню сувязяў з Візантыяй. У 12в-паслабленне князя, узмацненне веча.Феод раздробненасць прыслабіла княства.На мяжы 13-14в Полацкае княства ўвайшло ў склад ВКЛ.

Турава-Пінскае княства ўтварылася ў межах рассялення дрыговичоў у басейне ракі Прыпяць.Сталіца-Тураў.Мясцовая дынастыя знікла ў поры князя Ўладзіміра.У 988г. Уладзімір вылучыў Тураў сыну Святаполку,кот пачаткаў барацьбу за яго незалежнасць.Ён ажаніўся на дачцы польскага караля Балислава Адважнага,разам з ёй у Тураў прывозіць каталіцкага біскупа чым выклікае гнеў бацькі.Перадумовы па якіх Тураўскае княства магло існаваць самастойна:1)размяшчэнне на гандлёвым шляху з Кіева ў Польшчу 2)праз Тураў праход. адно з адгалінаванняў шляху з вараг у грэкі 3)вельмі ўраджайныя ворныя землі.Пасля смерці князя Ўладзіміра Святаполк становіцца кіеўскім князем але Тураў пакідае за сабою.Пасля междуусобной войны Яраслаў Мудры захапіў пасад і аддае Тураў свайму сыну-Ізяславу.Пазней той становіцца Кіеўскім князем але Тураў пакідае сабе. Па дзеючым праве атрымання спадчыны тураўскія князі атрымлівалі ў спадчыну кіеўскі пасад. У 1113-1125г горад з зямлёй перайшоў да роду князёў Мономаховичей.Яны трымалі княства ў якасці дадатку да сваіх асноўных уладанняў.З летапісу вядома што ў сярэдзіне 12 у на Тураўскім пасадзе ўжо знаходзіўся князь Юрый Яраслававіч.Дзякуючы яму Тураў выйшаў з падначалення Кіева і ў ім абгрунтавалася самастойная княжая дынастыя.У другой палове 12в Тураўская зямля дзеліцца на ўдзельныя княствы (Тураўскае,Пінскае,Клецкае,Слуцкае і інш.) у кожным з кот кіравалі сыны Юрыя Яраслававіча.У канцы 13-начале14 стагоддзяў Тураўская зямля была ўключаная ў склад ВКЛ.

У гэты час на территори Белорусии існавалі Гарадзенская,Брэсцкая,Наваградская і інш. землі(княствы).У сваім развіцці яны не дасягнулі такіх вышынь але згулялі значную ролю.